We zijn het ons meestal niet bewust, maar de geluiden in onze omgeving hebben een directe invloed op hoe veilig jouw lichaam zich voelt en daarmee hoeveel stress zij produceert.

Als jij nu om je heen luistert. Welke geluiden hoor je dan? En welk effect hebben die op jouw stressniveau denk je? En weet jij met welke geluiden jij jouw stress kan verlagen?

Vóór de zomervakantie werd hier tegenover de praktijk flink lawaai gemaakt toen de heimachine heipalen in de grond aan het slaan was. Een paar jaar geleden zou mijn zenuwstelsel er van in paniek zijn geraakt. Nu lukte het mij om rustig te blijven en kon ik de ‘nare geluiden’ buitensluiten en mij concentreren op wat ik aan het doen was.  

Zo fijn! Want datzelfde geldt als ik bijvoorbeeld in een restaurant zit, in de stad loop of gewoon weg simpel op het schoolplein sta. Ik kan het hebben en mijn neiging om in elkaar te krimpen blijft uit. 

Hoe ons gehoor ontwikkeld i.r.t. stress

Toen jij ongeveer 4,5 maanden oud was en als foetus in de buik van je moeder zat, was jouw gehoor al volledig ontwikkeld. De geluiden van de stem van jouw moeder kwamen bij jou in de baarmoeder binnen en stimuleerden jouw gehoororganen om zich te ontwikkelen. Daarnaast werd in de buik ook de basis gelegd voor het functioneren van jouw stressrespons (jouw reactie op stress) en jouw vermogen om goed om te kunnen gaan met stress.

Doordat je in de buik omringd was met vruchtwater, werden geluiden tot ongeveer 9000 Hz weggefilterd, de lage frequentiegeluiden. Hierdoor bleven alleen de hoge frequentie geluiden over. Jij hebt in de buik hoge tonen leren associëren met dat er voor jou gezorgd wordt en dat je dus veilig bent.

Hoge tonen activeren en stimuleren daarmee de sociale tak van ons zenuwstelsel, de ventrale nervus vagus, die stress helpt reguleren (hier onder afgebeeld als de groene parasympatische én sociale tak van het autonome zenuwstelsel dat naar de ogen, oren, mond, keel en hart loopt). Als deze sociale tak van het zenuwstelsel bij jou goed is ontwikkeld, kan je nu actief zijn en in het dagelijks leven functioneren en presteren, zonder per se te hoeven vechten en vluchten. Daarmee kan je in de flow blijven wat je een sociaal, gelukkig én communicatief (taalvaardig) mens te maken.

Alle kinderen hebben bij de geboorte het vermogen om goed te luisteren, met een enkele uitzondering daargelaten. Goed kunnen luisteren is belangrijk voor het goed kunnen lezen, spreken, schrijven en communiceren en daarmee voor het jezelf goed kunnen uitdrukken. 

Een goed ontwikkeld gehoororgaan filtert irrelevante informatie (geluiden) weg en geleidt de relevante, meestal hoogfrequentie geluiden, naar het brein. Deze geluiden hebben een opladende functie. Je zou kunnen zeggen dat het oor de accu is van zowel ons lichaam als onze geest. 

Doordat tevens de sociale tak wordt gestimuleerd bij hoge tonen, helpen zij stress te verlagen. zodat het lichaam optimaal in staat is de energie te gebruiken voor het aanleren van nieuwe vaardigheden, sociale interactie en presteren i.p.v. te hoeven vechten, vluchten of bevriezen. Lage tonen daar en tegen, zoals lage stemmen, die in de buik gefilterd worden, worden vanuit de evolutie geassocieerd met roofdieren en roepen na de geboorte automatisch stress op. 

Als we een teveel aan stress hebben ervaren, chronisch of acuut, kunnen als reactie daarop de spiertjes in de gehoorgangen samentrekken en letterlijk maken dat we ons gehoor afsluiten. Hierdoor kunnen o.a. gehoorproblemen, taalontwikkelingsproblemen, problemen in het sociaal gedrag en oorontstekingen ontstaan. Vb van chronische en acute stress zijn; veel stress van de moeder tijdens de zwangerschap, complicaties rond de zwangerschap, geboorte of kraamtijd, een operatie, een ongeluk, een verhuizing, emotioneel niet aanwezige ouder etc.. 

Wat kan je hier mee?

Mooi is dat ons brein en ons zenuwstelsel plastisch is, dat wil zeggen dat het in staat is zichzelf te vernieuwen waardoor zij zich kan blijven aanpassen aan de wereld om zich heen. Als we dat optimaal gebruiken kunnen we dus door het op een gezonde manier stimuleren van het zenuwstelsel het gehoororgaan en de daarin mogelijk opgebouwde spanning helpen ontladen. Muziek met veel hoge frequentie geluiden kan hierbij helpen. 

Heb je wel eens gehoord van ‘het Mozart effect’? 

Voor het geval je het niet kent; het in onderzoek positieve effect van de muziek van Mozart op o.a. ons leervermogen en prestatievermogen. Ook heeft muziek een positief effect op het produceren van dopamine dat je een geluksgevoel geeft en helpt het je slaap te verbeteren. Mooi toch?

Drie tips voor het verlagen van stress met geluid:

1. Een voorbeeld van gratis te beluisteren muziek van Mozart is deze.
2. Ook kan het geluid van dolfijnen die veel boventonen hebben helpen bij het loslaten van stress in je oren en daarmee je gevoel van veiligheid te vergroten. 
3. Tot slot zou ik je aanraden om zoveel mogelijk lage tonen in je omgeving te vermijden en waar dat niet mogelijk is eventueel goed passende oordopjes in doen die je lage tonen, net als in de buik, filteren. Zodat wederom je lichaam zich beter kan ontspannen. Zo draag ik zelf (als ik merk dat ik gevoeliger of moe ben en niet tegen de enthousiaste stemmen van mijn kids kan……) graag deze siliconen oordopjes voor kinderen aangezien ik gevoelige én kleine oor ingangen heb. Ook helpt het als je iets op je hoofd draagt dat geluiddempend werkt. Want niet alleen komt het geluid binnen via de gehoorgang, het geluid komt ook binnen via de schedel. 

Wat herken je hiervan in je dagelijks leven in jezelf of de mensen om je heen? En hoe zou jij dit voor jezelf kunnen toepassen? Laat je reactie achter onder deze blog en stuur vooral deze blog door naar mensen waarvan jij vermoedt dat zij er iets aan kunnen hebben. 

Alvast dank en graag tot een andere keer. Warme groet Hester

P.S. De volgende blog gaat over hoe je jouw stem kunt gebruiken voor het verminderen van stress!

Meer lezen:

https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1053810015001130

https://www.nature.com/articles/nn.2726

https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0020748913000965

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1281386/

https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0070156

https://link.springer.com/article/10.1007/s10484-007-9043-9

http://www.mpblab.vizja.pl/documents/publications/Khalfa_et_al_2003.pdf